Για να εκτυπώσετε το Θέμα πατήστε "Εκτύπωση"!
| Τύπος Σχολείου: | Γενικό Λύκειο | Πηγή: Ι.Ε.Π. | Αναγνώσθηκε: 3817 φορές Επικοινωνία | |
|---|---|---|---|---|
| Μάθημα: | Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία | Τάξη: | Α' Λυκείου | |
| Κωδικός Θέματος: | 12798 | Θέμα: | 1 | |
| Τελευταία Ενημέρωση: | 29-Νοε-2023 | Ύλη: | Ξενοφῶντος, Ἑλληνικά, Βιβλίο 2ο, 3.§55.3-56 | |
| Το θέμα προέρχεται και αντλήθηκε από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida) | ||||
| Τύπος Σχολείου: | Γενικό Λύκειο | ||
|---|---|---|---|
| Τάξη: | Α' Λυκείου | ||
| Μάθημα: | Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία | ||
| Θέμα: | 1 | ||
| Κωδικός Θέματος: | 12798 | ||
| Ύλη: | Ξενοφῶντος, Ἑλληνικά, Βιβλίο 2ο, 3.§55.3-56 | ||
| Τελευταία Ενημέρωση: 29-Νοε-2023 | |||
| Το θέμα προέρχεται και αντλήθηκε από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida) | |||
Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, 2.3. §55.3-56
ΚΕΙΜΕΝΟ
Ὡς δὲ ταῦτα εἶπεν [ὁ Κριτίας], εἷλκε μὲν ἀπὸ τοῦ βωμοῦ ὁ Σάτυρος, εἷλκον δὲ οἱ ὑπηρέται. Ὁ δὲ Θηραμένης ὥσπερ εἰκὸς καὶ θεοὺς ἐπεκαλεῖτο καὶ ἀνθρώπους καθορᾶν τὰ γιγνόμενα. Ἡ δὲ βουλὴ ἡσυχίαν εἶχεν, ὁρῶσα καὶ τοὺς ἐπὶ τοῖς δρυφάκτοις ὁμοίους Σατύρῳ καὶ τὸ ἔμπροσθεν τοῦ βουλευτηρίου πλῆρες τῶν φρουρῶν, καὶ οὐκ ἀγνοοῦντες ὅτι ἐγχειρίδια ἔχοντες παρῆσαν. Οἱ δ’ ἀπήγαγον τὸν ἄνδρα διὰ τῆς ἀγορᾶς μάλα μεγάλῃ τῇ φωνῇ δηλοῦντα οἷα ἔπασχε. Λέγεται δὲ ἓν ῥῆμα καὶ τοῦτο αὐτοῦ. Ὡς εἶπεν ὁ Σάτυρος ὅτι οἰμώξοιτο, εἰ μὴ σιωπήσειεν, ἐπήρετο· «Ἂν δὲ σιωπῶ, οὐκ ἄρ’, ἔφη, οἰμώξομαι;» καὶ ἐπεί γε ἀποθνῄσκειν ἀναγκαζόμενος τὸ κώνειον ἔπιε, τὸ λειπόμενον ἔφασαν ἀποκοτταβίσαντα εἰπεῖν αὐτόν· «Κριτίᾳ τοῦτ’ ἔστω τῷ καλῷ». Καὶ τοῦτο μὲν οὐκ ἀγνοῶ, ὅτι ταῦτα ἀποφθέγματα οὐκ ἀξιόλογα, ἐκεῖνο δὲ κρίνω τοῦ ἀνδρὸς ἀγαστόν, τὸ τοῦ θανάτου παρεστηκότος μήτε τὸ φρόνιμον μήτε τὸ παιγνιῶδες ἀπολιπεῖν ἐκ τῆς ψυχῆς.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Να μεταφράσετε στη Νέα Ελληνική το απόσπασμα: «Οἱ δ’ ἀπήγαγον τὸν ἄνδρα … ἀπολιπεῖν ἐκ τῆς ψυχῆς».
(Μονάδες 30)
5. Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: υπηρεσία, γνωστικός, ποτό, φθόγγος, συμπαίκτης.
(Μονάδες 10)
8. Να συνδέσετε καθεμία από τις φράσεις της στήλης Α με μία φράση της στήλης Β, ώστε να συμπληρώνεται ορθά το νόημά της. Δύο φράσεις της στήλης Β περισσεύουν.
| A | B |
|---|---|
| 1. Ο Ξενοφώντας έζησε | α. η ειδολογική και χρονολογική κατάταξη των έργων του Ξενοφώντα. |
| 2. Οι Σπαρτιάτες παραχώρησαν στον εξόριστο Ξενοφώντα | β. σαφή, ακριβή και παραστατικό λόγο. |
| 3. Με βάση τις «εσωτερικές μαρτυρίες» και τη μελέτη του | γ. αποκλειστικά την εποχή των τριάκοντα τυράννων στην Αθήνα. |
| 4. Ο Ξενοφώντας στο έργο του Ἑλληνικὰ προσφέρει | δ. την περιπετειώδη πορεία της Αθήνας κατά τη ύφους είναι δυνατή |
| 5. Ο Ξενοφώντας στο έργο του Ἑλληνικὰ χρησιμοποίησε κατά την αφήγηση των γεγονότων διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου ως την αποκατάσταση της αθηναϊκής δημοκρατίας το 403π.Χ. | ε. ένα μεγάλο κτήμα κοντά στην Ολυμπία, όπου συνέγραψε πολλά έργα. |
| ζ. σύνθετο, πλούσιο και πυκνό λόγο. | |
| η. πολύ σημαντικές πληροφορίες για τα γεγονότα της περιόδου 411-362 π.Χ. |
(Μονάδες 10)
Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, 2.3.§55.3-56
1. ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
Α. Τράβηξαν, λοιπόν, μαζί τους τον Θηραμένη οι Έντεκα μέσα από την Αγορά, ενώ αυτός διαμαρτυρόταν με πολύ δυνατή φωνή για όσα του έκαναν. Διηγούνται και τούτη την κουβέντα του Θηραμένη: όταν του είπε ο Σάτυρος ότι θα μετανιώσει αν δεν σιωπήσει, ρώτησε: «Ώστε αν σωπάσω δεν θα μετανιώσω;» Λένε ακόμα πως αφού τον ανάγκασαν να πιει το κώνειο για να τον θανατώσουν, έχυσε τις τελευταίες σταγόνες —όπως στον «κότταβο»— λέγοντας: «Στην υγειά του αγαπητού μου Κριτία!» Το ξέρω ότι τέτοιες κουβέντες δεν αξίζει ν᾽ αναφέρονται· ωστόσο βρίσκω αξιοθαύμαστο σ᾽ αυτόν τον άνθρωπο ότι ακόμα και μπροστά στον θάνατο δεν έχασε μήτε την αυτοκυριαρχία μήτε το χιούμορ του.
(μτφ. Ρ. Ρούφου, Θεσσαλονίκη: ΚΕΓ, 2012)
Β. Και αυτοί (= οι έντεκα) έσυραν τον άντρα περνώντας (τον) μέσα από την αγορά, ενώ αυτός φώναζε με πολύ δυνατή φωνή τι πάθαινε. Λένε και αυτήν τη φράση αυτού. Μόλις του είπε ο Σάτυρος ότι θα κλάψει, αν δε σωπάσει, του απάντησε ρωτώντας· «Αν σιωπώ, είπε, άραγε δεν θα κλάψω;» Και όταν έπινε το κώνειο, πεθαίνοντας δια της βίας, λένε ότι αυτός, αφού έριξε μακριά (σταγόνα-σταγόνα) το κρασί που είχε απομείνει στο ποτήρι, όπως στο παιχνίδι με τον «κότταβο», είπε: «αυτό στην υγειά του όμορφου Κριτία». Και δεν αγνοώ, βέβαια, αυτό, ότι δηλαδή αυτά δεν (είναι) αποφθέγματα αξιόλογα, όμως κρίνω αξιοθαύμαστο αυτό το στοιχείο του άντρα, το ότι δηλαδή ακόμα και την ώρα που πλησίαζε ο θάνατος δεν έλειψε μήτε η αυτοκυριαρχία μήτε η ετοιμότητα του πνεύματος.
(μτφ. Επιστημονικής Ομάδας)
με έντονη γραφή οι προτεινόμενες νεοελληνικές αποδόσεις στα γλωσσικά σχόλια του σχολικού βιβλίου σ. 88
5.
- ὑπηρέται,.
- ἀγνοοῦντες,
- ἔπιε,
- ἀποφθέγματα,
- παιγνιῶδες
8.
- 1-δ (σ.29),
- 2-ε (σσ.29-30),
- 3-α (σ.30),
- 4-η (σσ.31,33),
- 5-β (σ.32)