Τράπεζα Θεμάτων
www.trapeza-thematon.gr
| Τύπος Σχολείου: | Γενικό Λύκειο | Τάξη: | Γ' Λυκείου |
|---|---|---|---|
| Μάθημα: | Ιστορία Προσανατολισμού | Θέμα: | 3 |
| Κωδικός Θέματος: | 28551 | Ύλη: | ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ. Ε. Η περίοδος της αυτονομίας και η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα |
| Τύπος Σχολείου: | Γενικό Λύκειο |
|---|---|
| Τάξη: | Γ' Λυκείου |
| Μάθημα: | Ιστορία Προσανατολισμού |
| Θέμα: | 3 |
| Κωδικός Θέματος: | 28551 |
| Ύλη: | ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ. Ε. Η περίοδος της αυτονομίας και η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα |
| Τελευταία Ενημέρωση: 15-Απρ-2024 | |
ΙΣΤΟΡΙΑ Γ' ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
(ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ)
ΟΜΑΔΑ Β
3ο ΘΕΜΑ
Συνδυάζοντας τις ιστορικές σας γνώσεις με τις απαραίτητες πληροφορίες από τα κείμενο που σας δίνονται, να παρουσιάσετε:
α. τους παράγοντες που διαμόρφωσαν κλίμα εσωτερικής κρίσης στην πρώτη κυβέρνηση της νεοσύστατης Κρητικής πολιτείας.
(μονάδες 13)
β. την κορύφωση της προσωπικής και πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ πρίγκιπα και Βενιζέλου.
(μονάδες 12)
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ Α
Τα σοβαρά προβλήματα που γεννήθηκαν στην εφαρμογή του κρητικού συντάγματος του 1899 ήταν συνέπεια των ατελειών του. Για παράδειγμα, ο ύπατος αρμοστής οριζόταν ως αντιπρόσωπος των Μεγάλων Δυνάμεων στην Κρήτη, αλλά συνδεόταν και με το λαό της με μια «σύμβαση». Ήταν ο κεντρικός παράγοντας του κράτους και ο κύριος εκτελεστικός λειτουργός και σημαντικό στέλεχος της νομοθετικής εξουσίας. Όπως παρατηρούσε ο πρόεδρος της συντακτικής επιτροπής Ι. Σφακιανάκης, «το πρόσωπον του Ηγεμόνος είναι το κέντρον όλων των εξουσιών». Από την άλλη μεριά, τα μέλη της αρμοστειακής κυβέρνησης, σύμφωνα πάντοτε με το σύνταγμα, ήταν σύμβουλοι του πρίγκιπα, ελεγχόμενοι και άμεσα υπόλογοι σ’ αυτόν μάλλον παρά στη Συνέλευση από την οποία προέρχονταν. Η Κρητική Συνέλευση, η οποία εκλεγόταν με γενική ψηφοφορία κάθε δύο χρόνια, δεν είχε σαφείς εξουσίες ούτε αρκετές αρμοδιότητες.
Μακράκη , Λ., Ελευθέριος Βενιζέλος 1864-1910, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1992.
ΚΕΙΜΕΝΟ Β
Ημείς, Πρίγκηψ Γεώργιος της Ελλάδος, Ύπατος Αρμοστής εν Κρήτη
Έχοντες υπόψη το άρθρον 65 του Συντάγματος
Επειδή ο επί της Δικαιοσύνης Σύμβουλος, Ελευθέριος Βενιζέλος, όλως αναρμοδίως υπεστήριξε και δημοσία εξέθηκεγνώμας επί σπουδαιοτάτου ζητήματος του τόπου αντιθέτως προς το Ημέτερον φρόνημα και την εντολήν Ημών, απολύομεν αυτόν του αξιώματος του Συμβούλου επί της Δικαιοσύνης.
Εν Χαλέπα τη 18/3/1901
Γεώργιος Μητσοτάκης , Ε.Κ.., Ο Επαναστάτης, το χρονικό του Θερισιανού αγώνα, Αίγαγρος, Αθήνα 1970.
Απάντηση Θέματος:
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
3.α. Για την απάντηση στο ερώτημα οι μαθητές/-τριες αναμένεται, μέσα από την κριτική ανάγνωση της ιστορικής πηγής (ΚΕΙΜΕΝΟ Α) ,να αξιοποιήσουντις κατάλληλες πληροφορίες:
«Τα σοβαρά προβλήματα που γεννήθηκαν στην εφαρμογή του κρητικού συντάγματος του 1899 ήταν συνέπεια των ατελειών του»
«ο ύπατος αρμοστής […] ήταν ο κεντρικός παράγοντας του κράτους και ο κύριος εκτελεστικός λειτουργός και σημαντικό στέλεχος της νομοθετικής εξουσίας»
«το πρόσωπον του Ηγεμόνος είναι το κέντρον όλων των εξουσιών»
«τα μέλη της αρμοστειακής κυβέρνησης, σύμφωνα πάντοτε με το σύνταγμα, ήταν σύμβουλοι του πρίγκιπα, ελεγχόμενοι και άμεσα υπόλογοι σ’ αυτόν μάλλον παρά στη Συνέλευση από την οποία προέρχονταν»
«Η Κρητική Συνέλευση, η οποία εκλεγόταν με γενική ψηφοφορία κάθε δύο χρόνια, δεν είχε σαφείς εξουσίες ούτε αρκετές αρμοδιότητες»
Από την ιστορική αφήγηση του σχολικού βιβλίου [Το Κρητικό ζήτημα, Ε. Η περίοδος της αυτονομίας και η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, 3. Τα πρώτα νέφη] μπορούν να αξιοποιηθούν πληροφορίες από το απόσπασμα:«[…] Το θετικό και αισιόδοξο κλίμα … και την ψυχολογία των Κρητών. […]»
Πιθανή αναφορά και στη διάσταση απόψεων μεταξύ Γεωργίου και Βενιζέλου, καθώς και στις απόψεις τους για την επίλυση του Κρητικού Ζητήματος, θεωρείται αποδεκτή.
Μέσα από τη συνδυαστική προσέγγιση πηγής και ιστορικής αφήγησης αναμένεται να δομηθεί ένα συνθετικό κείμενο που να καταδεικνύει τις δυσλειτουργίες του πρώτου Συντάγματος της Κρητικής Πολιτείας, οι οποίες οδήγησαν σε εσωτερικές συγκρούσεις.
3.β. Για την απάντηση στο ερώτημα οι μαθητές/-τριες αναμένεται, μέσα από την κριτική ανάγνωση της ιστορικής πηγής (ΚΕΙΜΕΝΟ Β), να αξιοποιήσουν τις κατάλληλες πληροφορίες:
«Επειδή ο επί της Δικαιοσύνης Σύμβουλος, Ελευθέριος Βενιζέλος, όλως αναρμοδίως υπεστήριξε και δημοσία εξέθηκεγνώμας επί σπουδαιοτάτου ζητήματος του τόπου αντιθέτως προς το Ημέτερον φρόνημα και την εντολήν Ημών.»
«απολύομεν αυτόν του αξιώματος του Συμβούλου επί της Δικαιοσύνης»
«Εν Χαλέπα τη 18/03/1901»
Από την ιστορική αφήγηση του σχολικού βιβλίου [Το Κρητικό ζήτημα, Ε. Η περίοδος της αυτονομίας και η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, 4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905), α. Τα αίτια και οι αφορμές] μπορούν να αξιοποιηθούν πληροφορίες από το απόσπασμα:«[…]Η κρίση κορυφώθηκε … της κρητικής αντιπολίτευσης […]»
Μέσα από τη συνδυαστική προσέγγιση πηγής και ιστορικής αφήγησηςαναμένεται να δομηθεί ένα συνθετικό κείμενο που να αποτυπώνειτην κορύφωση της σύγκρουσης μεταξύ πρίγκιπα Γεωργίου και Βενιζέλου, με την απομάκρυνση του δεύτερου από τη θέση του υπουργού και την αντίδρασή του.
Το θέμα προέρχεται και αντλήθηκε από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida).